Uit onderzoek blijkt dat er al jaren een toename is in lichamelijke klachten die een relatie hebben met beeldschermgebruik. De klachten die het meest frequent voorkomen zijn RSI- klachten. In Nederland hebben zo’n 3,2 miljoen werkenden mensen last van RSI. Maar wat is RSI precies en hoe kun je deze klachten voorkomen? En wat maakt pauzesoftware een wapen in de strijd tegen RSI?
RSI onder de loep
RSI staat voor ‘Repetitive Strain Injuries’. Letterlijk betekent dit: klachten die worden veroorzaakt door herhaalde bewegingen. RSI is een paraplu- term voor verschillende overbelastingsklachten aan het bovenlichaam. De klachten kunnen voorkomen in de bovenrug, nek- en schoudergebied, armen, ellebogen, polsen, handen en de vingers. Een aantal bekende RSI- klachten ken je vast wel. Zo is er de tennisarm, frozen shoulder, golfers elleboog en de muisarm.
Bij beeldschermwerk is deze overbelasting vooral te wijten aan typen en muisgebruik. Dit zorgt namelijk voor een dynamische en repeterende belasting op de kleine onderarmspieren en pezen in hand en pols. Door deze kleine spieren en pezen intensief te gebruiken kan er overbelasting ontstaan. Naast de repeterende bewegingen zorgt beeldschermwerk voor een statische belasting op de grote spieren in bovenrug, nek- en schouders. Door lang in één houding te zitten met een verhoogde spierspanning vermindert de doorbloeding en zullen ook deze grote spieren verzuren en pijnklachten opleveren.
Hoe kun je RSI- klachten herkennen?
Volgens Jip Driehuizen & Carien Karsten (in hun boek “Omgaan met RSI”) is er sprake van RSI wanneer:
- De klachten langer aanwezig zijn dan ongeveer zes weken.
- Er sprake is van pijn of een onaangenaam, vaag of doof gevoel of tintelingen op in ieder geval meer dan 1 van de volgende locaties: een bepaald plekje tussen de schouderbladen, in de schouderspier, rond het schoudergewricht, rond de elleboog (links, rechts of beide), in de onderarm (rugzijde, voorzijde of beide), in de pols of in een of meer vingers.
- De klachten snel verergeren door fijne bewegingen en lang in dezelfde houding zitten. Het meest genoemd zijn: computerwerk en autorijden. Vaak verergert de pijn na de activiteit.
- De klachten worden geprovoceerd bij kracht zetten met de handen (wringen, tillen).
- De klachten zich manifesteren in gespannen omstandigheden (bij stress).
RSI- klachten ontstaan vaak tijdens of direct na een periode van drukte of stress. Ze beginnen meestal plaatselijk: kramp of een zeurende pijn in bepaalde spieren of pezen. Deze klachten kunnen verergeren als je geen stappen onderneemt. Zo kun je uitstralingen ervaren als tintelingen of een doof gevoel in de vingers. Uiteindelijk kan het zelfs leiden tot krachtsverlies.
De kracht van ontspanning en beweging
Ook voor RSI geldt: voorkomen is beter dan genezen. In de strijd tegen RSI is het belangrijk om ervoor te zorgen dat je lichaam niet overbelast raakt. Dat doe je door niet te lang door te werken en regelmatig tijdens je werkdag pauzes in te lassen. Een korte pauze zorgt er al voor dat spieren en pezen kunnen ontspannen en herstellen. Je kunt even een andere werkhouding aannemen. Nog beter is het om je werkplek even helemaal te verlaten en te bewegen. In beweging komen verbetert de doorbloeding van je lichaam. Zo voorkom je dat de grote spiergroepen verzuren. Het is belangrijk om tijdens je werkdag regelmatig even tijd voor jezelf te nemen en als het ware in te checken bij jezelf. Gaat alles nog wel goed? Een stijve nek of rug betekent vaak “kom in beweging”. Afwisselen is het belangrijkste advies. Het is goed om even te pauzeren en iets totaal anders te doen.
Pauzesoftware als wapen
Meer ontspanning en beweging inlassen tijdens je werkdag. Het ligt zo voor de hand. Je ziet waarschijnlijk al wel de voordelen, maar in de praktijk is het vaak makkelijker gezegd dan gedaan. Want als je geconcentreerd bezig bent, vliegt de tijd en zijn er zo weer een paar uur voorbij.
Gelukkig zijn er verschillende hulpmiddelen die je kunnen helpen bij het inlassen van pauzemomenten tijdens je werkdag en zo de strijd aan te gaan met RSI. Heel eenvoudig het gebruik van een timer of wekker kan voor sommigen al genoeg zijn om gezond te blijven werken. Je kunt ook kiezen voor het gebruik van pauzesoftware. Dit pauze hulpmiddel geeft je tijdens het werk reminders om even te ontspannen en bewegen. Als pauzesoftware is aangepast aan jouw behoeftes en jouw manier van werken, dan functioneert het als ondersteuning in je nieuwe werkgedrag en wapen tegen RSI. Ontspannen en bewegen tijdens je werk wordt zo een gezonde gewoonte!